Περί Παράδοσης

Ήμουν 16 χρονών στην Χαλκιδική για διακοπές. Ένα απόγευμα ήμουν στο τραπέζι με έναν από τους μεγαλύτερους μουσικούς αυτής της χώρας,ο οποίος εκείνη την ώρα -όπως και αμέτρητες άλλες- έπαιζε την ποντιακή λύρα. Ως δεκαεξάχρονος εγώ, με ακούσματα από τις Τρύπες μεχρι τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου -ναι,ναι όοοοολο αυτό το ευρύ φάσμα- δεν είχα καμία σχέση με τη παράδοση και δεν θα έβαζα σε καμία περίπτωση στο δωμάτιό μου να ακούσω οτιδήποτε μου θύμιζε..."παλιά Πατρίδα". Την ώρα όμως που είδα την λύρα να παίζει κάθησα ήσυχος και άκουγα, όπως και η υπόλοιπη παρέα μου, όσο και αν ήταν λίγα αυτά που καταλαβαίναμε από αυτό το ,όπως και να έχει, ιδιαίτερο άκουσμα. Εκείνη την ώρα δίπλα από το τραπέζι μας περνούσε μια παρέα -φοιτητές- που κοιτούσε με χλευασμό το παραδοσιακό αυτό όργανο και το όλο σκηνικό στο τραπέζι. Ο λυράρης τελείωσε το τραγούδι και έπειτα σχολίασε την παρέα αυτή λέγοντας: "Κακομοίρηδες...Αύριο μεθαύριο θα τους ρωτήσουν τα παιδιά τους ποιές είναι οι ρίζες τους και αυτοί δεν θα ξέρουν να απαντήσουν" , και πραγματικά εκείνη την ώρα αναλογίστηκα το πόσο ντροπιαστικό θα ήταν κάτι τέτοιο-αν όχι επικίνδυνο...

Μερικά χρόνια αργότερα, άκουσα τον Ψαραντώνη σε μία συναυλία του να κατηγορεί σε έντονο ύφος όλους αυτούς που έχουν βάλει την παράδοση αυτής της χώρας σε μια γωνιά και την χτυπάν αλύπητα μέχρι να εξαφανιστεί. Για αντίστοιχη έλλειψη σεβασμού προς την παράδοση έχουν κάνει λόγο και αμέτρητοι άλλοι μεγάλοι μουσικοί,απλά εδώ ανέφερα τα δύο παραδείγματα που μου έχουν μείνει αποτυπωμένα στο μυαλό.Και ξεκινάω...
Έχει δύο ώρες τώρα που γύρισα από την ταβέρνα στην οποία συνοδεύω ως κιθαρίστας ρεμπέτικα τραγούδια.Απλό το σχήμα: μπουζούκι-κιθάρα-φωνή. Το μαγαζί ήταν όπως πάντα γεμάτο και μακάρι να το έλεγα αυτό για να ψωνιστώ.
Δυστυχώς όμως,ο κοσμάκης έκανε οτιδήποτε άλλο από το να ακούσει τα τραγούδια που παίζαμε. Έτρωγε,έπινε και μιλούσε τόσο δυνατά,που ενώ παίζουμε με μικρόφωνα,μας ήταν αδύνατον να ακούσουμε ο ένας τον άλλον. Κανένας δεν τους το απαγορεύει,ΟΚ.Δικαίωμά τους να κάνουν ότι θέλουν. Αλλά λίγο φιλότιμο δεν βλάπτει...Αν είσαι ρατσιστής και δε σέβεσαι ή περιφρονείς ακόμα την δουλειά που κάνουμε εκείνη τη στιγμή, ΣΕΒΑΣΟΥ τουλάχιστον τις ΨΥΧΕΣ αυτών των ανθρώπων που σου άφησαν αυτά τα αθάνατα τραγούδια.Το να κάνεις φασαρία σε μαγαζί που παίζει παραδοσιακή ή ρεμπέτικη μουσική ισοδυναμεί με κανιβαλισμό και ιεροσυλία,και αυτό αποτελεί καθαρά προσωπική μου άποψη.Ας το κουβεντιάσουμε όμως λίγο πιο έντονα...
Βρε χαζούλη Έλληνα, πήγες ποτέ σε κάποια καφετέρια - εκεί που σου αρέρει τόσο πολύ να ξοδεύεις 2 και 3 ώρες της συναρπαστικής σου ημέρας- και άρχισες να σπας τα ποτήρια για να τα μαζεύει ο σερβιτόρος;;; "Όχι φυσικά έχω παιδεία, έχω επίπεδο"... Ωραία, αφού τα έχεις λοιπόν αυτά γιατί δεν κάθεσαι, έστω για λίγο, να ακούσεις αυτα που παίζει η ορχήστρα ή ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ να δείξεις ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ σεβασμό και να μην φωνάζεις τόσο δυνατά λες και είσαι στο γήπεδο; "Χαλάρωσε ρε φίλε, σε ταβέρνα είσαι"...Δυνατό επιχείρημα. Δεν έχω κάτι να πω ή να σχολιάσω πάνω σε αυτήν την ατάκα που ειπώθηκε. Ότι και να πω θα είναι λίγο.
Μόλις σου έβγαλα έναν πρόχειρο ορισμό για το λεξικό:
Έλληνας: Κάτοικος της νοτιότερης χώρας των Βαλκανίων με το όνομα "Ελλάδα", με λαμπρή ιστορία,αβέβαιο παρών και ανύπαρκτο μέλλον.Η έννοια του όρου έχει αλλοιωθεί με τα χρόνια και σήμερα όπου "Έλληνας" υπονοείται ο όρος "νεοέλληνας".Κύρια χαρακτηριστικά: έλλειψη παιδείας, ήθους, σεβασμού, κουλτούρας, ταυτότητας...
Και αυτά σου τα λέω εγώ που είμαι άνθρωπος της ταβέρνας και όχι κάποιος λόγιος που θα σε κρίνει αυστηρά.
Επιστρέφοντας στα "περί μουσικής"... Κανένας δεν σου είπε ποτέ να ακούσεις κάτι που δεν σου αρέσει (Βέβαια προφανώς το να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτά που σου προσφέρει η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο -μιλάω για την πλειοψηφία των σταθμών,να μην παρεξηγούμαστε- δεν είναι κάτι που γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Ισχύει ο γενικός κανόνας και εδώ: Αν δεν ασχοληθείς με κάτι ,δεν θα το αγαπήσεις. Ας μην μπλέξουμε όμως με αυτό το θέμα τώρα). Αλλά από την άλλη η λογική του "χλευάζω και δεν σέβομαι οτιδήποτε δε μου αρέσει" είναι η λογική του Ηλίθιου. Να το σεβαστείς Ηλίθιε και να μην το ακούσεις να δε σου αρέσει. Άσε τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτό το είδος να κάνουν την δουλειά τους. Δηλαδή επειδή εσύ αδιαφορείς ή περιφρονείς την παράδοσή σου, πρέπει να αδιαφορούν όλοι;Και όσους δεν αδιαφορήσουν πρέπει να τους εμποδίσεις να κάνουν αυτό που αγαπάνε; Εδώ μιλάμε για Ιστορία, ιερόσυλε. Κάθεσαι και καμαρώνεις φασίστα νεοέλληνα για την λαμπρή ιστορία του ένδοξου έθνους σου και παράλληλα προσπαθείς να σβήσεις -όχι, δεν αδιαφορείς απλά- οτιδήποτε σχετίζεται με αυτήν. Αντί να καμαρώνεις για τη μουσική παράδοση αυτής της χώρας που είναι από τις πλουσιότερες στον κόσμο και να κοιτάξεις να την προστατέψεις, εσύ την θάβεις όσο περισσότερο μπορείς.Και μπορώ δυστυχώς να σου φέρω πολλά άλλα παραδείγματα που δεν αφορούν αυτό το άρθρο όμως.
Ξέ-έ-έ-ρω,ξέρω...Δύσκολοι καιροί σήμερα...Τρέχεις όλη μέρα στη δουλειά για 700 ευρώ,είσαι ανασφάλιστος,έχεις οικογένεια να φροντίσεις,λογαριασμούς και δάνεια να ξοφλήσεις και τον λίγο χρόνο που σου μένει θες να τον περάσεις όπως γουστάρεις.Ποιός έιμαι εγώ άλλωστε που θα σου πει τι να σέβεσαι και τι όχι; Συνέχισε έτσι λοιπόν,όπως είσαι. Χλεύαζε την Πατρίδα σου,την Παράδοσή σου,την Ιστορία σου,τους Προγόνους σου, και πέσε ήσυχος για ύπνο. Και όταν κακόμοιρε θα σε ρωτήσουν τα παιδιά σου ποιές είναι οι ρίζες τους, φτιάξ' τους ένα όμορφο παραμύθι και νιώσε εκείνη αρκιβώς τη στιγμή ντροπή για το έγκλημα που θα πράττεις.Αυτή θα είναι η τιμωρία σου.